تلاش برای تامین مواد اولیه مورد نیاز تولید ۵۵ میلیون تن فولاد
احداث کارخانههای جدید تولید کنسانتره سنگ آهن!
اگرچه ایران منابع معدنی غنی از جمله سنگآهن را در خود جای داده است، با این حال در این عرصه مشکلات زیادی وجود دارد که به طور حتم تحریمهای خارجی و خودتحریمیهای داخلی در آن نقش داشته است. در این راستا حتی پیشبینی میشود که در سالهای آینده ناچار به واردات کنسانتره سنگ آهن شویم. به باور کارشناسان، امروز علاوه بر اینکه اکتشافات در سطح ماندهاند و عمقی نشدهاند، سهم صادرات مواد معدنی نیز در تولید ناخالص داخلی کشور چشمگیر نیست.
به گزارش جهان صنعت نیوز: فعالان معدنی دلایل این امر را در نبود زیرساختهای عمومی همچون آب و برق و گاز و تحریمها دانسته و باور دارند نبود زیرساختها و ضعف تکنولوژی لازم از جمله تجهیزات و ماشینآلات، روند توسعه اقتصادی را به تاخیر انداخته است. در نهایت این مهم از جمله مواردی است که تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در ۱۴۰۴ را با مشکل جدی مواجه خواهد کرد.
با توجه به مشکلاتی که در حوزه سنگآهن پیشبینی شده، برخی شرکتهای معدنی برای تولید کنسانتره وارد عمل شدهاند و به فکر تولید کالاهایی افتادهاند که کمبود آن در کشور احساس میشود و مطرح میشود که در سالهای آینده نیز روند نیاز به این محصول افزایشی خواهد بود.
کاهش ریسک سرمایهگذاری
در این راستا طرح توسعه تولید کنسانتره تا پنج میلیون تن در سال در نیشابور خراسان رضوی در حال راهاندازی است. این واحد کنسانتره جهت تامین مواد اولیه مجتمع فولاد خراسان از سوی شرکت تجلی شکل گرفته که قرار است در سال ۱۴۰۲ به بهرهبرداری برسد. این مجموعه یک واحد فولادی است که از گندلهسازی تا مقاطع فولادی را دربر گرفته و قرار است نیاز داخلی و توسعه صادرات را تحت پوشش قرار دهد. مرتضی علیاکبری مدیرعامل شرکت تجلی معادن و فلزات در رابطه با پروژه مواد معدنی شرق فولاد خراسان گفت: این پروژه یکی از بهترین پروژههایست که ما به شرکت تجلی آوردیم تا ریسک سرمایهگذاری سهامداران را کاهش دهیم. وی با اشاره به مزیتهای این پروژه اضافه کرد: پروژه مواد معدنی شرق فولاد خراسان در حقیقت پروژه تولید کنسانتره با ظرفیت ۲/۵ میلیون تن است. با حمایت بهرهبرداری که ایمیدرو به پروژه داده، ظرفیت تولید تا ۵ میلیون تن قالب افزایش است.
علیاکبری با بیان اینکه کنسانتره یک محصول استراتژیک در صنعت فولاد است، گفت: پیشبینیها حاکی از آن است که در سالهای آینده ممکن است واردکننده کنسانتره آهن شویم. بنابراین در شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات محصولاتی (کنسانتره) را تولید میکنیم که در حال حاضر کمبود آن احساس میشود و در سالهای آینده نیز روند نیاز به این محصول افزایشی خواهد بود.
وی در ادامه با اشاره به دیگر مزیتهای این پروژه افزود: پروژههای مواد معدنی شرکت تجلی معادن و فلزات از معدود پروژههای کشور است که امتیاز معدن، تولید و فروش آن تضمین شده است.
علیاکبری با اشاره به موقعیت جغرافیایی کارخانه تولید کنسانتره سنگآهن گفت: تولیدات این شرکت بازار مصرف تضمین شدهای دارد. کارخانجات شرکت فولاد خراسان با نیاز به کنسانتره، در فاصله بسیار کمی از این پروژه قرار دارد و حتی قبل از آن که به تولید هم برسیم نیاز به کنسانتره تولیدی این پروژه وجود دارد.
تامین مواد اولیه مجتمع فولاد خراسان
معاون طرح و توسعه شرکت تهیه و تولید مواد معدنی شرق فولاد خراسان نیز با معرفی کارخانه در حال احداث گفت: این سایت جهت احداث کارخانه ۲/۵ میلیون تنی کنسانتره فولاد خراسان و طرح توسعه تا ۵ میلیون تن در سال در حال راهاندازی است. خداپرستی با بیان اینکه احداث این واحد کنسانتره صرفا جهت تامین مواد اولیه مجتمع فولاد خراسان است، یادآور شد: در حال حاضر این پروژه حدود ۱۷/۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. حدود ۳۴ درصد آن مربوط به بخش مهندسی و حدود ۲۸ درصد مربوط به بخش اجرایی و باقیمانده هم مربوط به بخش تامین است.
او با اشاره به سازه گنبدیشکل که انبار محصول تولیدی است، گفت: این سازه گنبدی تنها سازه انبار محصولات تولیدی معدنی در ایران و خاورمیانه است که با چنین ابعادی به این صورت اجرایی شده و ظرفیت آن بر اساس پنج میلیون تن دیده شده است.
خداپرستی درباره هزینههای خرج شده در این پروژه گفت: تا به امروز برای پروژه حدود ۲۸۰ میلیارد تومان (هفت میلیون یورو) هزینه شده است. به زودی افزایش سرمایه ۷۵۰ میلیاردی داریم و افزایش سرمایه دوم نیز در ابتدای سال ۱۴۰۱ انجام خواهد شد که حدود ۱۷ هزار میلیارد تومان است و کل مخارج پروژه را پوشش میدهد تا در نهایت پروژه سال ۱۴۰۲ راهاندازی شود.
مسالهای که بخش معدن با آن روبهرو است، تامین مواد اولیه مورد نیاز است. هر چند ذخیره معادن سنگان تا ۵۰ سال آینده پاسخگو است اما به طور کل میتوان گفت که با توجه به ذخایر معدنی موجود و ظرفیت فعلی در کشور و از طرف دیگر طرحهای برنامه در ۳۰ سال آینده باید گفت که ۱۰۰ درصد پروژههای معدنی در بحث تامین مواد اولیه برای واحدهای تولیدی دچار مشکل میشوند. خداپرستی با بیان این مطلب به عنوان راهکار گفت: باید متناسب با مصرف داخلی واحدهای فولادی و مقاطع توسعه یابند. هرچه این روند متناسبتر باشد، تامین خوراک اولیه راحتتر شکل میگیرد.
او با اشاره به هزینههای بالا برای واحدهای معدنی و اهمیت توسعه صادرات گفت: عمده محصولات فولادی در حوزه صادرات متمرکز هستند. بنابراین در آینده بهتر است هزینه تمامشده را در بخش صادرات جبران کرد.
استفاده از سنگآهن معادن افغانستان
یکی از مزیتهای معادن سنگان این است که در مجاورت معادن افغانستان قرار دارند. فاصله معدنی تا افغانستان حدود هفت کیلومتر و زمینی حدود ۵۵ کیلومتر است. با توجه به اینکه این کشور کار بهرهبرداری از معادن سنگآهن هممرز با ایران را هنوز انجام نداده، ایران میتواند به این عرصه به عنوان یک مزیت نسبی نگاه کند. خداپرستی در این رابطه گفت: این ظرفیت برای ایران وجود دارد که از سنگآهن معادن افغانستان استفاده کند و با این کشور همکاریهایی را انجام دهد. سنگآهن افغانستان خلوص بالایی دارد و ذخایر آن هم از ذخایر معدنی کشورمان بسیار بیشتر هستند. او ادامه داد: تا به امروز کسانی که در این معادن بهرهبرداری کردهاند شامل روسیه، چین و انگلیس بودهاند. ایران هم میتواند از این عرصه استفاده کند و سهمی در توسعه داشته باشد.
او درباره این پرسش «جهانصنعت» که چه سیاستهایی را باید در این زمینه در پیش گرفت، گفت: ایران در گذشته مذاکراتی در این رابطه با افغانستان داشته که ادامه آن بستگی به روابط سیاسی دارد. البته باید گفت که وقتی بحث زیرساختی از جمله جاده و ریل را پیش بردهاند حتما مذاکرات به سمت خوبی پیش میرود. بنابراین احتمال اینکه بتوانیم از ذخایر افغانستان استفاده کنیم، وجود دارد.
معاون طرح و توسعه شرکت تهیه و تولید مواد معدنی شرق فولاد خراسان تاکید کرد: ایران در خصوص توسعه معادن افغانستان توانمند است. مجموعههای معدنی از جمله شرق فولاد خراسان توانایی لازم را در این خصوص دارند. به طور کلی میتوان گفت که توسعه واحدهای سرمایهای موجود در منطقه سنگان خوراک آنجا را هم پوشش میدهند.
انتظارات از رییس دولت سیزدهم
خداپرستی درباره این سوال که چه انتظاری از رییسجمهور دارید، گفت: مهمترین مساله برای بخش معدن تحریم و ضعف ارتباطات در روابط بینالملل است. امیدواریم این مشکل هرچه زودتر حل شده و مذاکرات به نتیجه مطلوبی برسد. در خصوص سیاست داخلی هم باید به بحث تامین زیرساختهای عمومی همچون آب، برق و گاز اشاره کرد. انتظار است مجموعههای معدنی کمتر چنین مشکلی داشته باشند. خوشبختانه برای پروژه شرق فولاد خراسان تامین گاز و برق انجام شده و آب هم قرار است از طریق خط انتقال خلیجفارس در فاز چهارم به خراسان جنوبی و رضوی بیاید.
او با اشاره به مبالغی که این مجموعه برای انتقال آب خلیجفارس هزینه کرده است، گفت: ما در سرمایهگذاری خط انتقال آب شرکت و مبالغ اولیه را پرداخت کردهایم. امیدواریم سه سال آینده استفاده از آب خلیجفارس عملیاتی شود.
در ادامه غلامرضا شیرازی رستمی عضو هیات مدیره شرکت تهیه و تولید مواد معدنی شرق فولاد خراسان از مهمترین چالشهای معدن و صنایع معدنی کشور سخن گفت. او با اشاره به اینکه نگاه جامع به طرح فولادی کشور تا سال ۱۴۰۴، تولید ۵۵ میلیون تن فولاد است، تصریح کرد: برای تولید این میزان فولاد باید زنجیره تامین مواد اولیه تکمیل شود که به عنوان یکی از مهمترین عوامل تامین سنگآهن کشور است.
شیرازی رستمی افزود : در حال حاضر در مجموعه سنگان به دلیل اکتشافات و کشف ذخایر معدنی میتوان برای ۳۰ تا ۵۰ سال آینده برنامهریزی کرد که این رقم پتانسیلهای این منطقه از کشور را نشان میدهد.
تمرکز بر اکتشافات عمیق
شیرازیرستمی با تاکید بر اینکه باید نگاه ویژهای به تامین مواد اولیه به خصوص معادن و سنگآهن به عنوان نقطه شروع بهرهبرداری داشته باشیم، ادامه داد: تلاش برای پیدا کردن پهنهها و اکتشافات جدید و رجوع به تکنولوژیهای روز دنیا از جمله عوامل توسعه هستند. در کشور ما اکثر معادن روی زمین هستند در حالی که اکتشافات دنیا طور دیگری است و با عمق بالای ۲۰۰۰ متر انجام میشود. به این ترتیب باید نگاه بلندمدت به مساله معدن داشته باشیم و با استفاده از تکنولوژیهای روز به سمت اکتشافات عمق برویم.
وی در ارتباط با تامین زیرساختهای لازم از جمله آب و برق در خصوص پروژه شرکت تهیه و تولید مواد معدنی شرق فولاد خراسان گفت: خوشبختانه زیرساختهای لازم در پروژه شرکت طرح تولید مواد معدنی شرق فولاد خراسان ایجاد شده است. بعد از تولید ۲/۵ میلیون تنی کنسانتره در فاز اول، میتوانیم به راحتی با یک طرح توسعهای و هزینه بسیار کمتر از طرح اولیه، به تولید ۵ میلیون تن کنسانتره در فاز دوم برسیم. وی افزود: انتقال آب دریای عمان به بخش مرکزی، کرمان و سیرجان انجام شده است. در فاز دوم انتقال آب به خراسان نیز مطرح است که امیدواریم به زودی عملیاتی شود.